زمینه ساخت افزایشی یکی از موضوعات مهمِ حوزهی فناوریهای نوین ساخت محسوب میشود که درخت فناوری آن شامل 8 شاخه اول و 16 زیرشاخهی دوم است. یکی از این 8 شاخه، فناوری ساخت افزایشی است که از فناوریهای راهبردی در برقراری امنیت بوده و عامل اقتدار آفرینی کشورها محسوب میشود. این فناوری دارای گستردگی زیادی بوده و طیف وسیعی از کاربردها را در برمیگیرد. در گزارش امنیت 2040 که توسط سازمان تحقیقاتی رَند[1] آمریکا منتشر شده است از ساخت افزایشی بهعنوان یکی از موارد تهدیدکننده امنیت جهانی در کنار هوش مصنوعی، سرعت و نسل جوان یاد شده است. ساخت افزایشی در صورت بلوغ کافی میتواند بهعنوان جایگزینی قابلقبول برای روشهای تولید سنتی بهحساب آید و در صنایع حساس و راهبردی مانند هوافضا، نظامی و خودرو کاربرد داشته باشد. روشهای ساخت افزایشی پیشرفته مانند لیزری و پلاسما میتواند بسیاری از قطعات فلزی صنعت هوایی را که واردات آنها مشمول تحریمهای ظالمانه گشتهاند، تولید نموده و به تعداد دلخواه روانه بازار کند.
در این سند ضمن استخراج تمامی چالشهای این حوزه، چالشهای مادر شناسایی شدهاند. در این بررسیها تاکنون 41 چالش فناورانه شناساییشده و در این میان 8 چالش مادر (چالشهایی که با حل شدن آنها مسیر حل شدن سایر چالشها هموار میشود) مشخص شده است. این چالشها عبارتاند از:
- عدم توسعه فناوری در حوزه ساخت دستگاههای ساخت افزایشی
- نبود زیرساختهای علمی و فناوری لازم در ساخت دستگاههای پیشرفته
- ضعف زیرساختهای مکانیکی و روشهای فنی
- عدم تأمین بومی و بهینه مواد اولیه مورد نیاز
- عدم توسعه فناوری در حوزه مدیریت و نظارت آنلاین فرآیند تولید
- عدم توسعه نرمافزارهای موردنیاز برای طراحی و ساخت
- نبود اطلاعات و آموزشهای لازم در بهرهبرداری صحیح و بهینه از امکانات ساخت افزایشی
- محدودیتهای ذاتی روشهای ساخت افزایشی
در ادامه با بررسی و مقایسه چالشهای مادر گزارششده، ضعف زیرساختهای مکانیکی و روشهای فنی بهعنوان یکی از چالشهای مادر، بررسیشده و به سه پرسش اساسی زیر پاسخ داده خواهد شد:
- حل شدن این چالش منجر به حل چه چالشهایی خواهد شد؟ (اثبات چالش مادر بودن)
- چرا تاکنون به این چالش در کشور پرداخته نشده است؟
- چه پیامدهایی در صورت برطرف نشدن این چالش ایجاد میشود؟
[1] Rand Corporation