ماهواره‌برهای هواپرتاب؛ کلید دسترسی آسان و ارزان به فضا

مزایای متعدد ماهواره‌های کوچک و استفاده از این پلتفرم‌ها در منظومه‌های ماهواره‌ای، تغییرات شگرفی در توسعه شیوه‌های پرتاب پدید آورده است. لزوم پرتاب‌های مکرر و مبتنی بر تقاضا ازجمله نیازمندی‌های اپراتورهای ماهواره‌های کوچک می‌باشد. از طرفی محدودیت زیرساخت‌های پرتاب زمینی ازنظر تعداد پرتاب، در دسترس بودن اطلاعات سایت پرتاب و زمان‌بندی پرتاب‌ها، استفاده از شیوه‌های نوین در این حوزه را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. پرتاب‌های هوایی اساساً ضمن کاهش هزینه، دسترسی سریع به فضا را فراهم می‌نمایند، در حالی که در روش پرتاب عمودی با توجه به زمان لازم برای آماده‌سازی یک پرتاب، اساساً امکان دسترسی اورژانسی به فضا و پرتاب های خارج از برنامه وجود ندارد. در روش های هواپرتاب، پرتاب محموله در یک زمان اعلان کوتاه قابل انجام بوده و دریافت دستورالعمل‌های مأموریتی حتی در حین صعود هواپیمای حامل به ارتفاع مناسب پرتاب امکان‌پذیر است. در مواردی که نیاز به نجات اضطراری خدمه یا شناسایی فوری هوایی باشد، توانایی هواپرتاب برای دسترسی سریع به فضا یک مزیت عمده در مقایسه با سایر روش‌های پرتاب است. یک سیستم پرتاب هوایی همچنین زیرساخت‌های زمینی موردنیاز برای پشتیبانی از پرتاب را کاهش داده و به‌طور بالقوه به هر فرودگاه با باند پروازی به‌اندازه کافی طولانی با ایجاد مطابقت‌های لازم می‌توان به چشم یک فرودگاه فضایی نگاه نمود. ایجاد ابهام در زمان و مکان پرتاب ماهواره‌ها برای دشمن و تزریق ماهواره به مدارهای لئو با شیب مداری دلخواه از جنبه‌های شاخص و کارآمد این روش می‌باشد که آن را برای هرگونه فعالیت پنهان نظامی در عرصه فضایی مطلوب می‌نماید. در ایده هواپرتاب با حذف مرحله اول موشک‌های ماهواره‌بر و استفاده از هواپیماهای حامل، اندازه موشک‌ها برای قرار دادن محموله در مدار در مقابل یک سیستم پرتاب زمینی معمول کاهش می‌یابد. پرتاب‌های هوایی در مقایسه با گزینه‌های پرتاب عمودی و افقی، مزایای قابل‌توجهی ازنظر وزنی و صرفه‌جویی بالقوه در هزینه‌های پرتاب را به همراه دارند.

اهمیت این فناوری به‌قدری است که دارپا با پیشینه‌ای 25 ساله درزمینه هواپرتاب در سال 2018 با برگزاری چالش پرتاب دارپا هدف خود را ارزیابی توانایی پرتاب محموله‌هایی به مدار در یک‌زمان اعلان بسیار کوتاه و  بدون دانش قبلی از محموله، مدار مقصد یا سایت پرتاب اعلام نموده است.

به نظر می‌رسد با پرتاب‌های مکرر از ده­‌ها هزار موقعیت در سراسر جهان، اکوسیستم پرتاب در آینده شباهت بسیار زیادی به فعالیت‌های خطوط هوایی پیدا خواهد کرد.

اگرچه در حال حاضر به دلیل سطح بالای فناوری، پیچیدگی تجمیع و یکپارچه‌سازی دو بخش حامل و محموله و نبود نیازمندی در حوزه مأموریتی، سیستم‌های هواپرتاب عملیاتی کمی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما مزایای قابل‌توجه از منظر عملیاتی و صرفه‌جویی در هزینه بالقوه موجب محبوبیت بیشتر آن‌ها در سال‌های آینده خواهد شد.

استفاده از ظرفیت ناوگان هواپیماهای زمین‌گیر در کشور و تکیه‌ بر دانش و مهارت متخصصین توانمند داخلی در جهت ایجاد اصلاحات و آماده‌به‌کاری هواپیماهای حامل و محموله متناسب با آن می‌تواند به صنعت فضایی کشور جانی دوباره بخشیده و موجب توسعه پایدار در چرخه تولید، ارسال و فعالیت ماهواره‌های بومی شود.

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.