طرح‌های راهبردی و استراتژیک حوزه نوین ساخت (جدول فناوری‌های تحول‌‌آفرین)

واژه فناوری برای بیشتر افراد تداعی کننده دستگاه‌­ها و ابزارهای الکترونیکی و دیجیتال است. با این وجود، باید توجه داشت که فناوری، گستره و مفهوم بسیار وسیع­تری دارد. در فرهنگ لغات برای واژه فناوری این تعریف آورده شده است: “روش‌­ها، سیستم‌­ها و دستگاه‌­هایی که نتیجه دانش علمی بوده و برای اهداف عملی مورد استفاده قرار می­‌گیرند”. فناوری­‌ها عموماً در چهار سطح نظریه، تحقیق و توسعه، به‌کارگیری و تجاری شده دسته­‌بندی می­‌شوند. ظهور بی‌امان فناوری­های جدید در بسیاری از حوزه­ها در جریان است. هر پیشرفتی در این زمینه، خط­شکن بوده و مقدمه ظهور فناوری­های بزرگ بعدی را فراهم می­آورد. با وجود این مسئله که نمی­توان انتظار داشت تمام فناوری­ها حداقل در کوتاه­مدت تغییری در فضای اجتماع یا کسب‌وکار ایجاد کنند، برخی از آن­‌ها پتانسیل عظیمی در بر هم زدن وضع موجود، تغییر سبک زندگی و تنظیم مجدد ارزش‌­ها دارند. از این رو، ضروری است تا رهبران جوامع و نیز مدیران کسب‌وکار از یک طرف به فناوری­‌های نوظهور در حوزه­‌های مورد نظر خود توجه داشته و از طرف دیگر، خود را برای تغییرات اجتماعی و اقتصادی متأثر از آن­‌ها آماده نمایند. از این جهت، مدیران کسب‌وکارها نمی­‌توانند تا رسیدن یک فناوری به بلوغ کامل خود صبر کنند. آن­‌ها باید به‌خوبی مزایای رقابتی خود و استراتژی­‌های مبتنی بر آن را ارزیابی کرده و به‌تبع آن، به دنبال تغییر این مزایا یا تقویت آن­‌ها متناسب با تحولات فناوری باشند. سیاستگذاران و رهبران جوامع نیز باید درک درستی از تأثیر فناوری­‌ها بر اقتصاد و اجتماع در دهه­‌های پیش رو داشته و بر این اساس بتوانند زیرساخت­‌های لازم از جمله سیستم آموزشی مورد نیاز را طراحی نمایند.

برخی اقتصاددانان با طرح این پرسش که آیا هنوز امکان ظهور و بروز فناوری­‌هایی با قابلیت ایجاد تحولات گسترده همانند اختراع اتومبیل یا تراشه­‌های نیمه­‌هادی در گذشته وجود دارد، بر نقش دسته‌­بندی هر چه بهتر و کاراتر فناوری­‌های موجود در این راستا تأکید داشته­‌اند. بر این اساس، تاکنون مراکز علمی و تحقیقاتی مختلفی به پایش و برشمردن فناوری­های پیشرو پرداخته‌­اند که از مهم‌ترین آن­ها می­توان به دانشگاه MIT و موسسه جهانی McKinsey اشاره کرد. هرکدام از مؤسسات مربوطه برحسب معیارهای خود، به گروهی از فناوری­ها به‌عنوان فناوری­های پیشرو اشاره کرده و اهمیت هرکدام از آن­ها را بیان می­کند. با وجود اهمیت فراوان و نوآورانه بودن این مطالعات، نداشتن جامعیت لازم به جهت برشمردن میزان بلوغ فناوری­‌ها تا رسیدن به مرحله تجاری­‌سازی در کنار اهمیت اقتصادی و تأثیرگذاری اجتماعی هرکدام از فناوری­‌ها، مهم‌ترین ضعف بررسی­‌های صورت گرفته محسوب می­‌شود. در این راستا، دانشگاه امپریال کالج لندن با بهره­گیری از تمامی تجربیات موجود، دسته­بندی فناوری­های تحول‌آفرین را به‌صورت بسیار جذاب و با شکل و شمایل آشنای جدول تناوبی (مندلیف) در سال 2018 میلادی ارائه نموده است. این جدول در عین سادگی و بهره­‌گیری آسان، به ابعاد زمانی بلوغ فناوری­‌ها و نیز تأثیرگذاری اقتصادی و اجتماعی آن‌­ها اشاره می­‌کند و تعداد بسیار بیشتری (99 عدد) از فناوری­‌ها را در قیاس با مطالعات پیشین برمی­‌شمارد.

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.