فناوریها اساس دنیای مدرن ما را شکل میدهند که وجود بسیاری از آنها به حضور عناصر نادر خاکی وابسته است. عناصر نادر خاکی، گروه 17 گانهای از عناصر را تشکیل میدهند که کاربردهای متنوع و در عین حال مهمی در حوزههای مختلف دفاعی، تجاری و پزشکی دارند. مانیتورها، گوشیهای همراه و فناوریهای مبتنی بر کربن کم تنها گوشهای از صدها کاربرد این عناصر استراتژیک را نشان میدهند. همچنین این عناصر نقشی حیاتی در تولید کاتالیستهای مورد نیاز در فرآیندهای شیمیایی نظیر کرکینگ نفت خام ایفا میکنند. با وجود حجم قابل توجهی از این عناصر در پوسته زمین، توزیع آنها بهگونهای است که در بیشتر مناطق، فرآیند معدنکاری و استخراج چندان صرفه اقتصادی به همراه ندارد. کشور چین البته در این میان یک استثنا محسوب شده و حجم بالایی از انواع عناصر نادر خاکی (سبک و سنگین) را به خود اختصاص داده است. وجود منابع فراوان فلزات استراتژیک، وجود نیروی کار بسیار ارزانقیمت، حضور بسیار زیاد معدنداران غیردولتی و نیز رعایت نشدن بسیاری از الزامات زیستمحیطی خصوصاً در زمینه فرآوری فلزات نادر خاکی سنگین، مهمترین عواملی بودند که چین را به بزرگترین و تنها دارنده چرخه کامل استخراج و فرآوری فلزات استراتژیک در جهان تبدیل کردهاند.
چین تا سال 2009 بهتنهایی 97 درصد از بازار فروش فلزات نادر خاکی را در اختیار داشت و این امر بهمرور نگرانیهایی را برای سیاستگذاران آمریکایی ایجاد کرده بود؛ چرا که در صورت قطع چرخه تأمین، بسیاری از صنایع پیشرفته این کشور زمینگیر میشدند. این نگرانی در سال 2010 در خلال مناقشه دریایی چین و ژاپن جامه عمل به خود گرفت و چین تعرفههای صادراتی سختگیرانهای را برای فلزات استراتژیک وضع نمود. البته هدف از این تصمیم چین را میتوان بسیار فراتر از یک مناقشه مورد تحلیل قرار داد؛ چرا که این سیاست تا یک دهه بعد ادامه داشته است؛ به عبارت دیگر، تصمیم چین را میتوان بهنوعی بیداری این کشور و درک جایگاه استراتژیک عناصر نادر خاکی در معادلات بینالمللی قلمداد نمود. افزایش حبابوار قیمتها بهموجب این تصمیم در سال 2011 بیشترین آسیب را به صنایع پاییندستی وارد نمود. البته این امر موجب شد تا سیاست بهرهبرداری از معادن در بیشتر کشورها توجیه اقتصادی و حاکمیتی پیدا کرده که به دنبال آن قیمتها در سالهای بعد بهشدت افت کردند. ورود بسیار سریع رقبای جدید در حوزه بهرهبرداری و صادرات فلزات استراتژیک و توسعه فناوریهای مبتنی بر جایگزینهای فلزات استراتژیک اینک به تهدیدی جدی برای انحصار چین محسوب میشوند.
با این وجود، چین همچنان جایگاه خود را بهعنوان تنها دارنده چرخه کامل (اکوسیستم) فلزات نادر خاکی حفظ کرده است. از طرف دیگر، در سالهای اخیر استفاده از فلزات استراتژیک در آمریکا جهت تولید مغناطیسها، مواد پولیش و کاتالیستها افزایش قابل توجهی داشته است. چین با درک این موضوع بیشترین تمرکز خود را بر روی فرآوری فلزات نادر خاکی و صادرات محصولات پاییندستی اختصاص داده است. این امر باعث شد تا دونالد ترامپ در سال 2017، دستوری اجرایی را با عنوان “استراتژی فدرال در خصوص تضمین منابع امن و قابلاطمینان مینرالهای حیاتی (استراتژیک)” به امضا برساند. حساسیت بالای آمریکا بر روی تأمین زنجیره فلزات نادر خاکی را بهخوبی میتوان در جریان برداشتن تعرفههای وضع شده بر روی کالاهای چینی در سال 2018 بهموجب تهدید چین در صادرات فلزات استراتژیک و نیز خروج آمریکا از معاهده زیستمحیطی پاریس (که مانعی بر سر راه فرآوری فلزات نادر خاکی محسوب میشد) درک نمود.
