با شیوع بیماری COVID-19 در سطح جهان و تبدیل شدن آن به یک پاندمی، یکی از سؤالات اساسی پیش آمده منشاء این بیماری و چگونگی بروز ناگهانی آن است. وجود برخی از شواهد احتمال دستساز بودن و رخ دادن یک حمله بیولوژیک و یا رهاسازی غیر عمدی این ویروس از آزمایشگاه مطرح شده است. هرچند به نظر میرسد اعلام نظر قطعی در این زمینه در حال حاضر ممکن نیست اما با توجه به شرایط پیش آمده در کشور لزوم جدیتر گرفتن اپیدمیهای ناشی از حملات بیولوژیک بیشازپیش نمایان شده است. در این متن ضمن تعریف جنگ بیولوژیک، توضیحاتی پیرامون ضرورت پرداختن به جنگ بیولوژیک، اختلاف سلاحهای بیولوژیک و هستهای، راههای تهیه مواد بیولوژیکی در جنگهای بیولوژیک داده شده و به دو اتفاق سالهای اخیر شامل گسترش آزمایشگاههای سطح 4 ایمنی[1] و پیشرفتهای حوزه زیستشناسی بهعنوان عوامل گسترش دهنده سلاحهای بیولوژیک اشاره شده است. در نهایت ضمن بیان برخی از پیامدهای یک اپیدمی غیرعادی، اقدامات لازم در جهت مقابله با حملات بیولوژیک پیشنهاد شده است. جمعبندی مطالب این متن نشان میدهد که در یک حمله بیولوژیک ممکن است آثار ثانویه و یا ثالثیه مورد هدف مهاجمان باشد. درنتیجه در مواجه با یک اپیدمی، پیشبینی چنین آثاری بسیار ضروری است. پرداختن به این مسئله باعث میشود تا سیستم دفاعی در انتخاب مدل و روش پاسخ به گونهای عمل کند تا حداقل تبعات حاصل شده و همچنین آمادگیهای لازم در مواجه با این تبعات نیز تأمین گردد. همچنین جهت توانمندسازی کشور برای مقابله با اپیدمیهای غیرمعمولی همچون COVID-19 تأسیس آزمایشگاههای پیشرفته و سرمایهگذاری بر روی حوزههای نوین زیستشناسی لازم و ضروری است.
[1] Biosafety level 4
