باتوجه به فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر دستیابی به علوم و فناوریهای ناشناخته، تدوین چهارچوبی به منظور دستیابی به این هدف ضروری است. بهمنظور تعیین مسیر راه، بررسی تاریخ تحول علوم راهگشا است. مطالعات نشان میدهد که تمام علوم طبیعی به فیزیک تقلیل پیدا میکنند و با توجه به اینکه فیزیک انرژی بالا در پی کشف ماده تشکیلدهنده عالم و اندرکنشهای آنها در بنیادیترین شکل است، بررسی فیزیک انرژی بالا نقش عمدهای در این مطالعه دارد.
این گزارش تلاشی است در جهت چهارچوبمندسازی دستیابی به علوم و فناوریهای نوین که با در نظر گرفتن انقلابهای علمی در فیزیک و بخصوص فیزیک انرژی بالا نشان داده میشود. روند انقلابهای علمی با چهار پارامتر معین میشود که عبارتند از: نگرش، ابزار، روش و مقیاس. توجه به سیر تحول علوم نشان میدهد که با تغییر این پارامترها، انقلاب علمی رخ میدهد و ساحتهای ناشناختهای از علم کشف میگردند. در این گزارش تغییر پارامتر نگرش مورد بررسی قرار گرفته است. نگرش از سه طریق تغییر میکند: بازبینی بنیادهای فلسفی علوم، دوگانیهای علمی و شباهتهای ساختاری در علوم. بازبینی بنیادهای فلسفی با تغییر پیش فرضهای علوم صورت میگیرد مانند تغییر پیش فرض ذره بودن اجسام در مکانیک کوانتومی. مطالعه دوگانیهای علمی نظیر الکتریسیته و مغناطیس منجر به دستیابی ابرنظریهای میشود که الکتریسیته و مغناطیس حالتهای خاص آن هستند. شباهتهای ساختاری نیز بیان میکند قسمتی از دو نظریه مشابه یکدیگر هستند، در نتیجه نتایج مشابهی در هر دو نظریه یافت میشود مانند شباهت گرانش و سیال.
تغییر نگرش میتواند به حل پارادوکسهای علمی و فهم الگوریتمهای شناسایی پیشفرضهای معقولتر منجر شود. پارادوکسهای علمی را میتوان در دو شاخه از فیزیک انرژی بالا، حوزه گرانش کوانتومی و حوزه نظریه میدانهای کوانتومی در فضا-زمان خمیده یافت. حل این پارادوکسها منجر به تدقیق مفاهیم، ارائه مفاهیم جدید و در نهایت کشف پارادایمهای جدید علمی میشود. اگر نگرشی ارائه شود که پارادوکسهای موجود را توجیه کند این امکان وجود دارد که پارادایمهای کوانتوم و نسبیت تغییر کنند اما سوالهایی باقی میماند:
- آیا میتوان نتیجه گرفت تغییر نگرش لزوما به پارادایم جدیدی منتج میشود؟
- آیا میتوان ارتباط دقیقی بین تغییر نگرش و تغییر پارامترهای دیگر یافت؟
- تا چه میزان تغییر در نگرش منجر به پارادایم جدید میشود؟
- آیا در این تغییر حد یقفی وجود دارد؟
پاسخ به سوالهای فوق ما را یک قدم به دستیابی فیزیکهای جدید نزدیک میکند.